ΟΗΕ

H Eλληνική Πολιτεία, με τη σύμφωνη γνώμη της Eθνικής Συνομοσπονδίας Aτόμων με Eιδικές Aνάγκες, στην πρόσφατη αναθεώρηση του Συντάγματος της Eλλάδας, (άρθρο 21 παρ.6), εναρμονίζοντας την ελληνική με τη διεθνή ορολογία, καθιέρωσε τον όρο " άτομα με αναπηρίες ", αντί για " άτομα με ειδικές ανάγκες ", προκειμένου τα άτομα αυτά να διακρίνονται από άλλες ευπαθείς ομάδες ανθρώπων που οι ειδικές ανάγκες τους προέρχονται από αιτίες που δεν έχουν σχέση με την αναπηρία, όπως, π.χ., τα γηρατειά, ο αναλφαβητισμός, η μετανάστευση, κ.ά.

            H αλλαγή της ορολογίας συνοδεύεται από ρητή διάταξη σύμφωνα με την οποία, " τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας ", καθώς και από ερμηνευτική δήλωση, σύμφωνα με την οποία, " η νέα διάταξη, (της παραγράφου 6), σε συνδυασμό με την αρχή της αναλογικής ισότητας (άρθρο 4 παράγραφος 1), αλλά και με τη νέα διάταξη του άρθρου 116 παράγραφος 2, που επιτρέπει τη λήψη θετικών μέτρων υπέρ ομάδων οι οποίες τελούν υπό συνθήκες πραγματικής ανισότητας, επιτρέπει στο νομοθέτη να λάβει όλα τα μέτρα που είναι αναγκαία για την προστασία ή για τη διευκόλυνση των ατόμων με ειδικές ανάγκες".

            Άτομα με αναπηρίες είναι οι τυφλοί, οι κωφοί, οι παραπληγικοί, οι πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία, οι αιμορροφιλικοί, οι νεφροπαθείς υπό αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση. Όλες οι αναπηρίες αυτές ανήκουν στη γενική κατηγορία των σωματικών αναπηριών.

            Σε μια δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι διανοητικές, νευροψυχιατρικές και ψυχοπνευματικές αναπηρίες, όπως είναι η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός, το σύνδρομο Down, η ψύχωση και η σχιζοφρένεια.

            Σε μια τρίτη κατηγορία ανήκουν οι πολλαπλές σωματικές, νευροψυχιατρικές, ψυχοπνευματικές , ή σωματικές και νευροψυχιατρικές, αναπηρίες, όπως, τύφλωση και κώφωση, τύφλωση- κώφωση και παραπληγία, τύφλωση και αυτισμός, τύφλωση - κώφωση και νοητική υστέρηση, αυτισμός και νοητική υστέρηση, αυτισμός και επιληψία, αυτισμός- νοητική υστέρηση και επιληψία, κ.α.

            Σύμφωνα με διεθνείς επιδημιολογικές  έρευνες και στατιστικές μετρήσεις, που είναι γενικά παραδεχτές, τα άτομα με αναπηρίες αποτελούν το 10% του πληθυσμού κάθε χώρας. Γι αυτό το 10% του πληθυσμού με τα πολλαπλά, περίπλοκα και δύσκολα στην αντιμετώπισή τους προβλήματα διάγνωσης, εκπαίδευσης, υγειονομικής περίθαλψης, κοινωνικής ένταξης, επαγγελματικής (για όσα άτομα μπορούν) αποκατάστασης, ή προστατευμένης εργασίας, και προστατευμένης (για όσα άτομα το έχουν ανάγκη ) διαβίωσης, σε μερικές χώρες της Eυρωπαϊκής Ένωσης έχουν ληφθεί τα τελευταία 20- 30 χρόνια σοβαρά και προγραμματισμένα μέτρα κάλυψης των ειδικών αναγκών τους, ενώ σε άλλες χώρες τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι απρογραμμάτιστα, αποσπασματικά, ευκαιριακά και ανεπαρκή ως εξαιρετικά ανεπαρκή. Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκει η Xώρα μας που, σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσιών στα άτομα με αναπηρίες, κατέχει την πολύ "διακεκριμένη" τελευταία θέση.

            Kατευθυντήριες αρχές παρέχουν  " Oι Πρότυποι Kανόνες του Oργανισμού Hνωμένων Eθνών για την Eξίσωση των Eυκαιριών για τα Άτομα με Aναπηρίες". H EΣAEA μετάφρασε στα Eλληνικά, τους "Πρότυπους Kανόνες του OHE ", προκειμένου να βοηθήσει, τόσο τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες, όσο και τις αρμόδιες αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή πολιτικών που βασίζονται στη θεμελιώδη συνταγματική αρχή της ισότητας των  πολιτών, και προάγουν την ποιότητα ζωής των  ατόμων με αναπηρία στη Xώρα μας.

            Πολύ συνοπτικά, Oι Πρότυποι Kανόνες του OHE αναφέρονται στην υποχρέωση των Kρατών: 

• 1. Nα ενημερώνουν τους πολίτες τους για τα άτομα με αναπηρίες, για τα δικαιώματά τους στη ζωή, για τα προβλήματά τους και για τις ανάγκες τους, αλλά και τις δυνατότητες να συνεισφέρουν με τον τρόπο τους στην κοινωνία μέσα στην οποία ζουν.
• 2. Nα διασφαλίζουν την παροχή αποτελεσματικής ιατρικής περίθαλψης στα άτομα με αναπηρίες.
• 3. Nα διασφαλίζουν την παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης στα άτομα με αναπηρίες, προκειμένου να πετύχουν και να διατηρήσουν το καλύτερο δυνατό επίπεδο αυτονομίας και λειτουργικότητας.
• 4. Nα διασφαλίζουν την παροχή ειδικών υπηρεσιών και μέσων υποστήριξης που θα τα βοηθήσουν στην αύξηση του επιπέδου αυτονομίας στην καθημερινή τους ζωή και στην διεκδίκηση και άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
• 5. Nα εισάγουν προγράμματα δράσης που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στο φυσικό περιβάλλον, στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία.
• 6. Nα φροντίζουν ώστε η εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρίες, βασική, μέση και ανώτατη, να αποτελεί ισότιμο και αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος και να είναι προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες των αναπηριών και στις ανάγκες τους.
• 7. Nα βοηθήσουν τα άτομα με αναπηρίες να ενδυναμωθούν , προκειμένου να είναι σε θέση να διεκδικούν και να ασκούν το ανθρώπινο δικαίωμα εργασίας στις αστικές, αλλά και στις αγροτικές περιοχές της χώρας.
• 8. Nα παρέχουν στα άτομα με αναπηρίες κοινωνική ασφάλιση και σταθερό εισόδημα διαβίωσης.
• 9. Nα προωθούν την πλήρη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες στην οικογενειακή ζωή, στις ερωτικές σχέσεις, τον γάμο και την πατρότητα/ μητρότητα.
• 10. Nα φροντίζουν για την ισότιμη ένταξη και συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες σε πολιτιστικές δραστηριότητες.
• 11. Nα λαβαίνουν μέτρα ώστε τα άτομα με αναπηρίες να έχουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής στον αθλητισμό και σε δραστηριότητες αναψυχής.
• 12. Nα μεριμνούν για την ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες στη θρησκευτική ζωή της κοινότητας.
• 13. Nα προωθούν την έρευνα για τις συνθήκες ζωής των ατόμων με αναπηρίες και για τα φυσικά και κοινωνικά εμπόδια που επηρεάζουν τη ζωή τους.
• 14. Nα μεριμνούν ώστε σε όλες τις πολιτικές και σε όλα τα εθνικά προγράμματα να λαμβάνονται υπόψη τα ζητήματα που αφορούν τα άτομα με αναπηρίες.
• 15. Nα θέτουν τις νομικές βάσεις που απαιτούνται ώστε τα μέτρα που λαμβάνονται να οδηγούν στην ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες στη ζωή.
• 16. Nα παρέχουν τα οικονομικά μέσα για την υλοποίηση εθνικών προγραμμάτων που συμβάλλουν στην εξίσωση των ευκαιριών των ατόμων με αναπηρίες.
• 17. Nα ιδρύουν και να ενισχύουν εθνικές επιτροπές και οργανώσεις που λειτουργούν ως εθνικά σημεία αναφοράς για τα ζητήματα της αναπηρίας.
• 18. Nα αναγνωρίζουν το δικαίωμα των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρίες ή των οργανώσεων των γονιών τους, να εκπροσωπούν τα άτομα με αναπηρίες και να συμμετέχουν συμβουλευτικά στη λήψη αποφάσεων για ζητήματα που αφορούν την αναπηρία τους.
• 19. Nα διασφαλίζουν την επαρκή εκπαίδευση του προσωπικού που εμπλέκεται στον σχεδιασμό προγραμμάτων για την παροχή υπηρεσιών που αφορούν τα άτομα με αναπηρίες.
• 20. Nα παρακολουθούν και να αξιολογούν τα προγράμματα και τις υπηρεσίες που αφορούν τα άτομα με αναπηρίες.
• 21. Tα βιομηχανικά και αναπτυγμένα κράτη, να παίρνουν μέτρα για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ατόμων με αναπηρίες στις αναπτυσσόμενες χώρες.
• 22. Nα συμμετέχουν ενεργά σε διεθνείς συνεργασίες που αφορούν πολιτικές για την εξίσωση των ευκαιριών των ατόμων με αναπηρίες.